Alles over de ballenvanger langs een sportveld
Een ballenvangers is een essentieel en belangrijk onderdeel van een veilig, efficiënt en kwalitatief goed sportveld. Ballenvangers worden gebruikt bij veel balsporten waarbij de bal ver weg of hoog kan vliegen. Ballenvangers staan langs veel sportvelden, vooral bij balsporten zoals voetbal, hockey, honkbal, en softbal velden en tennis en padelbanen. Ballenvangers staat ook bij golfbanen en driving range. Er zijn veel soorten ballenvangers en technische verschillen. Niet alleen doelverschillen, denk aan senioren of pupillen ballenvangers, maar veel technische verschillen, zoals lengte en hoogte verschillen, formaat van bal die je tegen wil houden en gebruikte materialen en combinaties. Met deze kennis pagina behandelen we specifiek de ballenvanger.
Doel van een ballenvanger
Het doel van een ballenvanger langs een sportveld is om te voorkomen dat ballen het speelveld verlaten en in de omgeving terechtkomen. Dit heeft meerdere voordelen: Veiligheid Beschermt toeschouwers, voorbijgangers, verkeer of eigendommen buiten het veld tegen rondvliegende ballen. Tijdsbesparing: Voorkomt dat spelers of begeleiders ballen ver weg moeten gaan ophalen, waardoor het spel of de training vlot kan doorgaan.
Beperking van overlast Voorkomt dat ballen op naburige terreinen, wegen of woningen terechtkomen, wat hinder of schade kan veroorzaken.
Efficiëntie: Bij sporten als tennis, voetbal of honkbal, waar ballen vaak met kracht wegvliegen, helpt een ballenvanger om het aantal verloren of beschadigde ballen te verminderen.
Waar komt naam ballenvanger vandaan
De naam zegt het al, een ballenvanger vangt ballen af. De term “ballenvanger” is een samenstelling van de woorden bal en vanger, en is letterlijk bedoeld: het is een constructie die ballen opvangt of tegenhoudt. “Bal” verwijst naar het sportattribuut dat tijdens het spel gebruikt wordt. “Vanger” komt van het werkwoord vangen — iets opvangen of tegenhouden. De naam is dus heel functioneel: een ballenvanger is een object (zoals een net of hekwerk) dat ballen die het speelveld verlaten, opvangt of stopt. De term wordt vooral gebruikt in de sportwereld, en is vergelijkbaar met termen als doelnet of keeper — dingen of mensen die iets “vangen” of tegenhouden in relatie tot de bal.
Een ballenvanger bestaat meestal uit een hoog net of hekwerk, vaak aan de zij- of achterzijden van het veld waar de kans op weggeschoten ballen het grootst is.
Bij welke sporten staan ballenvangers
- Voetbal velden (wedstrijd en trainingsvelden)
- Hockey velden (wedstrijd en trainingsvelden)
- Tennis en padel banen
- Honk en softbal velden
- Golf banen en driving range
- Scholen, Sport en trapveldjes
Er zijn verschillende soorten ballenvangers, afhankelijk van de sport, locatie en gewenste stevigheid. Hier zijn de meest gebruikte types:
Netten (meest voorkomend) Materiaal: kunststof (bijv. polypropyleen), UV-bestendig. Hoogte: vaak 4 tot 8 meter. Toepassing: voetbal, hockey, tennis. Voordeel: flexibel, vangt ballen goed af zonder terugkaatsing. Bevestiging: aan palen of kabels rondom het veld.
Hekken (gaas- of spijlenhekwerk) Materiaal: metaal (staal, verzinkt of gecoat). Toepassing: vaak bij trapveldjes, padel of harde balsporten. Voordeel: zeer stevig, vandalismebestendig. Nadeel: ballen kunnen terugkaatsen of beschadigen.
Combinatie: net + hek Hek aan de onderzijde (2–3 meter) voor stevigheid en vandalismebestendigheid. Net aan de bovenzijde (2–5 meter extra) voor het opvangen van hoge ballen. Toepassing: vaak bij sportparken of scholen.
Mobiele ballenvangers Verplaatsbare netten met een frame op wieltjes. Toepassing: trainingen, tijdelijke velden of zaalvoetbal. Voordeel: flexibel inzetbaar. Nadeel: minder stabiel bij harde wind.
Ballenvangdoeken Dichte netten of zeilen die ook zicht of wind kunnen tegenhouden. Toepassing: soms bij hockey of tennisbanen. Extra functie: privacy of reclamebedrukking.
Voetbal ballenvanger KNVB
Ballenvangers zijn volgens de sportbond KNVB een standaard onderdeel van de inrichting van een wedstrijd geschikt voetbal sportveld. De ballenvangers moeten zich bevinden op minimaal 4 m. uit de grenslijnen van het speelveld (buitenzijde achter of zijlijn). Een ballenvanger wordt midden achter het doel geplaats. Een ballenvanger wordt bij voorkeur opgenomen in de dezelfde lijn als speelveldafzetting (het leunhek) waarbij de leunbuis van het leunhekwerk t.p.v. de ballenvanger doorloopt. Dan kan eventuele reclame boarding doorlopen bij de ballenvanger. Om onderhoud technische redenen kunnen de ballenvangers ook op de grens van de beplanting of publieksstrook worden geplaatst.
Het verdient daarbij de aanbeveling om onder een ballenvanger een smalle strook verharding aan te brengen, teneinde het ‘bijmaaien rondom de ballenvanger staanders’ sterk te vereenvoudigen en beschadiging door maaimachines te beperken.
Bij voetbalvelden zijn er twee specifiek functionele ballenvangers.
- Senioren ballenvanger vaak 25 x 5 m
- Pupillen ballenvanger
Bij wedstrijd voetbalvelden 11 tegen 11 is een ballenvanger achter het doel van minimaal 25 m lang en 5 m hoog minimaal gebruikelijk. Dit zowel bij kunstgras als natuurgrasvelden. (langer of hoger is toegestaan). Pas de precieze hoogte en breedte aan de te beveiligen situatie aan. Het kan praktisch zijn om extra ballenvangers aan te brengen op andere plaatsen langs het veld. Vooral op trainingsvelden, waar het spel zich vaak in de breedte afspeelt, zijn ballenvangers aan de lange zijden zeer functioneel. Het bevordert onder meer spreiding van het gebruik. Uit veiligheidsoverwegingen komt het voor dat een voetbalveld rondom van ballenvangers wordt voorzien. De KNVB is geen voorstander van een dergelijke oplossing waarbij de toeschouwers achter de ballenvangers moeten plaatsnemen. Wanneer bij een hoofdveld de omgeving moet worden afgeschermd, moeten deze voorzieningen achter de publiekstrook of beplantingen worden geplaatst.
Uitvoering
In de meeste gevallen volstaat een nylonnet dat de grond raakt. Nylon is echter kwetsbaar voor beschadiging en vernieling. Daar waar veel mensen staan of lopen, of de ballenvanger veel ballen tegen zich aan krijgt, is het praktisch om het onderste deel te voorzien van een staalmat of harmonicagaas. Op zeer kwetsbare plaatsen wordt aanbevolen ook het bovenste gedeelte van dit gaas te voorzien. Een moderne uitvoering van een versterkte ballenvanger is er één met lichte staalnetten, vooral geschikt voor toepassing bij trainings- en kunstgrasvelden. Op kunstgrasvelden verdient het aanbeveling de speelveldafzetting van een staalmat te voorzien, zodat deze tevens als lage ballenvanger kan fungeren. Ballen zullen zo minder vaak het veld verlaten, hetgeen bovendien vervuiling tegengaat.
Voor het plaatsen van ballenvangers is doorgaans een bouwvergunning (van de gemeente) nodig. (www.omgevingsloket.nl)
Indien u kiest voor een combinatie, dubbelstaafmat 2,0 m en 3,0 m net (hoogte) is ons sportveld.nl advies: het nylon net aan bovenzijde dubbelstaafmat vast te maken. (en niet erover heen) Dit om slijt schade aan ballenvanger net t.p.v. dubbelstaafmat te voorkomen en kies voor een goed en sterk nylon ballenvanger net.
Pupillen ballenvanger
Voetbal velden zowel kunstgras en grasvelden worden door multifunctionaliteit en pupillenvoetbal over de lengte en breedte gebruikt. Over dwars worden 11 tegen 11 wedstrijd voetbal velden vooral gebruik voor pupillenvoetbal 8 tegen 8 en senioren 7 tegen 7. Dan kunnen er twee (8×8 of 7×7) wedstrijden tegelijk worden gespeeld. Wij zien als www.sportveld.nl sportveld.nl dat veel sportvereniging en gemeenten kiezen voor plaatsing van een vaste pupillenballenvanger achter het pupillendoel van 5 x 2 m. Deze pupillen ballenvanger worden dan geïntegreerd in het leunhekwerk, dus 4 m uit de zijlijn. Ballenvangers mogen geen gevaar opleveren of obstakels vormen voor spelers. Een pupillen ballenvanger is bij KNVB 11 tegen 11 bijvelden optioneel. Op hoofdvelden is een pupillenballenvanger vanuit de KNVB niet toegestaan. Vanuit multifunctionaliteit is dit jammer. De pupillen ballenvanger worden achter de het 5 x 2 doel aangebracht. Dit is meest gebruikelijk omdat hier wordt het vaakst geschoten, dus ballen vliegen hier het vaakst over het doel.
Plaatsing: direct achter het pupillendoel, met voldoende afstand voor uitloop. Breedte: minimaal 15 meter (5 meter doelbreedte + 5 meter aan elke zijde extra vangruimte) Idealiter 20 meter Voor meer marge bij misschoten en veiligheid. Hoogte: doorgaans 4 tot 5 meter, soms hoger als er een gebouw (kantine), weg, sloot of hek achter ligt. Bij pupillen is de schietprecisie lager, dus een bredere ballenvanger is verstandig.
Samenvatting maatvoering pupillenballenvanger: lengte: 15–20 meter Hoogte: meestal iets lager dan achter het een senioren doel, rond 3 tot 4 meter. Plaatsing: direct achter het doel, met minimaal 4 meter uitloopruimte.
Tip: (sportveld advies): maak de pupillen ballenvanger van geheel dubbelstaafmat.
Hockey ballenvanger
Netten achter het doel beschermen publiek én voorkomen schade, omdat de bal hard en snel is. De hockey ballenvanger achter het hockeydoel staat ten minste 4.00 meter achter de achterlijnen. De hockey ballenvangers zijn ten minste 4.0 m mm hoog. zijn, hoger kan, dit is per te beschermen situatie situatie specifiek. Verstandig om de hockey ballenvangen te voorzien van baldropnet. De hockey ballenvangers zijn minimaal 20 meter breed. Ook hier, langer mag als de situatie dit vraagt. Onderzijde ballenvanger voorzien van kantplank. (3 planken) dit is voor opvangen van misgeschoten ballen. de snelheid van een hockeybal bij een strafcorner kan wel tot 160 km per uur. (topniveau) Dan begrijpt u de technische reden van een baldropnet en de kantplank.
Het bal drop-net bij een hockey ballenvanger heeft als doel om te voorkomen dat ballen hard terug het speelveld in komen. Het net is zo ontworpen dat het de bal op een gecontroleerde manier opvangt en dempt, zodat de bal niet met hoge snelheid of kracht terugkomt. Dit doordat het net wat losser hangt of een speciaal ontwerp heeft, wordt de bal langzaam naar beneden geleid, waardoor de snelheid van de bal afneemt.
Er zijn situaties, waarin het noodzakelijk is om naast een ballenvanger achter het doel, ook op andere plaatsen een ballenvanger te plaatsen ter bescherming van het publiek, ter bescherming van ramen en gebouwen en om te voorkomen dat ballen insloten of tuinen verdwijnen. De ballenvangers staan bijvoorbeeld langs de zijlijnen ter hoogte van de 23-meterlijnen, in de buurt van het clubgebouw, parkeerplaatsen en de openbare weg. Ballenvangers zijn zeker nodig tussen velden die in elkaars verlengde liggen of die haaks op liggen.
Factoren die de hoogte en breedte van een ballenvanger bepalen zijn:
- Het type veld (op een waterkunstgrasveld zal een bal een hogere snelheid krijgen en daarmee een langere afstand overbruggen);
- Het niveau waarop gespeeld wordt (hoe hoger, hoe sneller);
- Wat er zich naast en achter het veld bevindt (een clubgebouw, een parkeerplaats, een ander veld, een ander sportveld of een openbare weg);
- Ervaringen tijdens wedstrijden en trainingen.
In de praktijk zien we ballenvangers variërend van 4.000 mm tot 10.000 mm hoog, met vaak schuine stukken aan de randen. De breedte varieert van 20 meter tot de gehele breedte van de cirkel, of de gehele achterlijn,
Tennis ballenvanger
Rondom het hele veld (vooral bij buitenbanen) om ballen binnen de baan te houden. Lager net (meestal 3–4 meter), maar soms hoger op de kopse kanten.
Honkbal en softbal
Grote netten achter de thuisplaat en buiten de slagzone. Nodig vanwege de hoge snelheid van geslagen ballen.
Basketbal
Soms ballenvangers achter het bord bij buitenvelden om te voorkomen dat ballen wegspringen.
Tennis en padel
Het hekwerk rondom het veld is eigenlijk een vaste ballenvanger. Ook bij scholen, sportparken en trapveldjes zie je ballenvangers om de omgeving veilig en netjes te houden.
Golf ballenvanger
Bij golf worden ook ballenvangers gebruikt, maar die zien er anders uit dan bij voetbal of tennis vanwege de lange afstanden en harde slagen. Hier zijn de belangrijkste soorten ballenvangers in de golfwereld:
Hoge netten (driving range netten) Hoogte: vaak tussen de 10 en 30 meter, soms nog hoger. Doel: voorkomt dat ballen van de driving range buiten het terrein terechtkomen (bijvoorbeeld op parkeerplaatsen, wegen of aangrenzende percelen). Materiaal: sterke nylon of polyester netten, UV-bestendig en bestand tegen wind en regen. Bevestiging: gespannen tussen hoge stalen palen.
Lage netten of vanghekken (rond oefenterreinen of holes dicht bij andere gebieden) Toepassing: bij korte-afstandsoefeningen of om afslagplaatsen veilig te houden. Doel: ballen tegenhouden of afremmen bij misslagen.
3. Ballenvangers in golfkooien (indoor of training) Kooiconstructies voor het oefenen van slagen op beperkte ruimte. Ballen worden direct opgevangen in het net of doek achter de slagpositie. Ideaal voor indoor golf of thuisgebruik.
Waarom belangrijk bij golf. Veiligheid: golfballen kunnen ernstige schade of letsel veroorzaken. Milieubeheer: voorkomt ballen in natuurgebieden, water, of bij buren. • Kostenbesparing: minder zoekgeraakte ballen, minder aansprakelijkheid
