Grasmaaien of maaien van gras

Dit is een kennispagina over maaien van gras en specifiek maaien van gras sportvelden.

Wat is gras maaien

Maaien van gras is het afknippen of snijden van bovenste deel van een grasplant. Dit zijn voornamelijk de volgroeide bladeren (bladschijf) of deels volgroeide bladschijven en eventueel de bloemhalm / zaad. Het resterende gedeelte van de grasplant kan doorgroeien.

Doel van maaien gras sportveld

Het maaien van een gras sportveld heeft als doel:

  • kwaliteit ontwikkeling (dichte stabiele graszode) en in stand houden van de graszode;
  • de geschiktheid voor bespeling bevorderen (juiste gebruikshoogte gras).

Het gras moet ook een zekere stevigheid bieden zodat de spelers een goede grip hebben.

Elke type sportgebruik vraagt een andere grashoogte , maaihoogte of gras gebruikshoogte. Gebruikshoogte wordt ook speelhoogte genoemd. De bal grootte is van belang voor de speelhoogte. De maaihoogte beïnvloedt de snelheid van de bal. Ook de gebruikte grassoort is belangrijk, niet alle grassoorten kunnen goed tegen kort maaien. Ook het moment van maaien is belangrijk. Zelf waarmee het gras gemaaid wordt is belangrijk. Gebeurd het met een kooimaaier of cirkelmaaier.

Het voordeel van kooimaaiers is dat het gras wordt afgeknipt. Afhankelijk van het aantal messen op
de kooi ontstaat een mooi egaal maaibeeld. Het nadeel is dat lang gras of sprieten niet goed worden afgeknipt. Een cirkelmaaier slaat als het ware het gras eraf, waardoor de topjes van het gras
meer beschadigd raken. Het levert meestal een wat minder goed maaibeeld op. 

 

Sportveld gras hoogte meter
gras lengte vaststellen

Gras maaihoogte noemt men ook gras gebruikshoogte of speelhoogte.

Voetbal: gebruikelijke gras speelhoogte van 25 – 40 mm (breedtesport)
Honk en softbal: gebruikte gras speelhoogte 25-40 mm
Rugby: gebruikelijke gras speelhoogte 40-60 mm
Korfbal: gebruikelijke gras speelhoogte 23-30 mm. (meestal al kunstgras)
Cricket: ( zeer kort) cricket pitch gras speelhoogte 12 – 18 mm. (vaak is deze al van kunstgas)

Het gras wordt altijd iets korter gemaaid dan de gebruikershoogte, zodat het na de maaibeurt nog een beetje kan groeien. Bij het aanhouden van te lage gras maaihoogte of grashoogte in combinatie met grassoort (geschiktheid tot kort maaien) is er een grote kans dat u juist het gras / graszode verzwakt.

Enkele belangrijke organisaties zoals de UEFA hebben regels vastgelegd met betrekking tot de maaihoogte. De UEFA verbiedt immers dat het gras hoger staat 30 mm ( 3 cm)  en beveelt een maaihoogte of gebruikshoogte aan van 28 mm aan.

Bij rugby is het belangrijk dat het veld goed bestand is tegen schokken want deze sport is bijzonder intensief. Het gras moet dus stevig zijn maar ook de nodige souplesse bieden om blessures zo veel mogelijk te vermijden.

De KNVB gebruikt voor eredivisie deze punten beoordeling overzicht voor sturing op de juiste graslengte.  Dit is dus voor een technische score eredivisie stadion velden

  • Graslengte >=20 mm – <=28 mm     4 punten  (maximaal)
  • Graslengte >=28 mm – <=30 mm     3 punten  (maximaal)
  • Graslengte >= 30 mm- <=40 mm     2 punten  (maximaal)
  • Graslengte >= 40 mm -<=60 mm     1 punten  (maximaal)
  • Graslengte < = 20  / >60 mm             0 punten  (maximaal)

Waarom gras als sport ondergrond: zie deze pagina: natuurgras is een natuurlijke klassieke sportondergrond

Geur van net gemaaid gras

De geur van net gemaaid gras is uniek.  Deze geur komt vrij zodra het gras gemaaid gaat worden. Indien de gras maaier het gras raakt, raakt het gras in paniek en gaat het de beschermende stofjes produceren. Deze stoffen worden Green Leaf Volatiles (GLV) genoemd. Deze stofjes ruiken wij mensen als de ‘lekkere geur van pas gemaaid gras.  Zie dit artikel

Juiste tijdstip maaien van gras sportveld

De juiste tijdstip van maaien wordt vooral bepaald door de groeisnelheid van het gras, met als vuistregel: niet meer dan 1/3 van de lengte van het gras afmaaien.

Gras sportvelden worden gemaaid volgens een maairegime.  Regime is een bepaalde regelmatige voorkomend moment / vastgesteld plan.  Gras groeit in natte en warme maanden harder dan koudere maanden.  Het kan wel eens voorkomen dat 2 x per week gemaaid moet worden 0f 3 x per 10 dagen.  Dit is afhankelijk van maaihoogte (gewenste gebruikshoogte) en dus het weer.

Sportgrassen groeien pas vanaf een bodemtempratuur tussen de 5 en 8 graden is. Indien de bodemtemperatuur boven de 25 graden is groeit gras nauwelijks.  Dit komt op neer: dat het kan voorkomen dat in warme zomer (> 25 garden) het gras overdag nauwelijks of heel langzaam groeit.  In het voorjaar en najaar is vaak 1 keer maaien per week voldoende (gezien de klimaatveranderingen kan dit ook verschuiven)

Grasgroei wordt dus beïnvloed door:

  • Aanwezige bodemtempratuur;
  • Hoeveelheid licht (fotosynthese)
  • Hoeveelheid water
  • Beschikbaarheid bouwstoffen, voedingsstoffen en sporenelementen.
  • Aanwezige grondslag
  • Beschikbaarheid van hoeveelheid lucht ook in de bodem voor de wortels.
  • Daglengte
  • Klimaatfactoren combinaties zoals:  tempratuur /neerslag / luchtvochtigheid

Groeit gras ook in de nacht

Gras groeit 24/7 en dus ook in de nacht.  Gras groeit het meeste juist net voor zonsopgang. De verzamelde energie van de zon overdag is gewoon opgeslagen in het gras.

Onderbouwing: de hoeveelheid massa die wordt vastgelegd wordt bepaald door vastleggen van CO2 in organische moleculen / cellen. Daarvoor is energie nodig die geleverd kan worden door licht of door oxidatie van organische stoffen. Alleen wanneer de zon schijnt kan er dus groei plaatsvinden. De stengels van het gras groeien s nachts, er worden wat stoffen herverdeeld en cellen zwellen op door wateropname. Het is een kwestie van smaak of je dat groei noemt. In de biologische praktijk wordt gewoon gerekend met vastgelegde koolstof als een objectieve maat voor de groei. De objectieve groei is direct afhankelijk van het licht en vaak beperkt door de beschikbaarheid van CO2. Er is dus een minimale hoeveelheid licht nodig voor groei, s nachts verliest de plant wat koolstof door verbranding en bij zonnige omstandigheden kunnen beschikbaarheid van water, CO2 en mineralen de groei laten afvlakken.

Maait u te laat, is het gras te lang, dan is het verstandig om ook te vegen.

Wat is grasvegen bij een sportveld

Als het gras hard groeit, kan het voorkomen dat veel grassnippers op het veld blijven liggen.

Bij koud en nat weer kunnen de grassnippers (door slechte vertering) bijdragen aan alg- en viltvorming, met gladheid en/of het verstikken van de grasmat tot gevolg. Grasvegen of grasruimen is dan zeker noodzakelijk.  Vooral in het voor- en najaar verdrogen de grassnippers niet; ze verrotten waarbij een slijmachtig laagje op het veld achterblijft. Veeg dan de snippers op met een veegmachine, eventueel in combinatie met licht verticuteren en wiedeggen wat meteen de conditie van de grasmat verbetert. Dit kan in korte tijd gebeuren met de huidige middelen (circa één uur per veld, afhankelijk van de gebruikte machine).   (Bron:  KNVB)

Handige weetjes over gras sportvelden

1: Hockey speelt niet meer op echt gras. Deze sport is compleet overgestapt op hockey kunstgras.

2: gras voetbalvelden (in de breedtesport) worden gemiddeld 35-45 keer per jaar gemaaid. Dit is wel erg afhankelijk van het weer en grondslag.

3: Voetbal gras voetbalvelden in BVO / stadion velden, gras of hybride velden, worden gemiddeld 120 tot 180 keer per jaar gemaaid. Het beheer is daar erg intensief met vaak extra assimilatie verlichting (wel afhankelijk van betreffende fieldmanager)  (ook andere budgetten dan breedte sportvelden)  komt neer op ca.  3 keer per week.  (voor de wedstrijd,  na de wedestrijd losse polletjes, en om de 2 a 3 dagen en soms meer)

4: Sportgrassen groeien pas vanaf een bodemtempratuur tussen de 5 en 8 graden is. Indien de bodemtemperatuur boven de 25 graden is groeit gras nauwelijks. Zie ook ons artikel over tetraploide en diploide grasrassen.

5: Als vuistregel kan worden gehanteerd dat per maaibeurt niet meer dan een derde van de grasplant mag worden afgemaaid. Dit houdt bij een maaihoogte van circa 40 mm in dat bij een graslengte van circa 60 mm moet worden gemaaid.

6: De juiste snelheid bij het maaien bedraagt 4 à 5 km/uur. In de bochten moet rustig worden gereden. Te scherp draaien dient met name tijdens vochtige omstandigheden te worden voorkomen. Het is gewenst om afwisselend in de lengterichting en de breedterichting te maaien.

Gras weetjes en kennis

7: De groeisnelheid van gras kan variëren, afhankelijk van verschillende factoren zoals het weer, de bodemgesteldheid en het type gras. Over het algemeen groeit gras gemiddeld tussen de 2,5 en 6,3 millimeter per dag. Dit betekent dat gras in ideale omstandigheden ongeveer 1 tot 2,5 centimeter per week kan groeien.

8:  Er zijn verschillende soorten gras met elk hun eigen groeisnelheid. Zo groeit Engels raaigras bijvoorbeeld sneller dan veldbeemd. Engels raaigras kan tot wel 6,3 millimeter per dag groeien.

9:  Het zaad van Engels raaigras is groter dan het zaad van veldbeemd.  Veldbeemd = 0,3 gram / 1000 zaden en Engels raaigras =  2,0 gram / 1000 zagen.  Ook de zaaidiepte is anders:  Veldbeemd zaai je op 0,5 cm en Engels zaaigras zaai je op 1 – 1,5 cm diepte.

10: Als gras in de overlevingsstand terecht komt zal gras geel worden en zijn blad afstoten.

11:  Indien gras veel en langere wortels heeft is zijn herstelvermogen ook groter.  Gras haalt namelijk zijn herstel vermogen voor een groot deel uit haar wortelpakket.

12: Oorzaak van geel gras.  Dit kan meerdere oorzaken hebben, maar mogelijk is dit: bodem te nat. (te veel water), te weinig lucht, te weinig voedingsstoffen.

12: Gras maaibanen wat zijn dit: klik hier voor uitleg.

13:  KNVB heeft in onderhoud van sportveld handboek zie hoofdstuk 3 ook reden en nut van maaien opgenomen zie deze link.