Hockey 5’s of hockey5s veld afmetingen en maatvoering

Hockey 5’s (vaak geschreven als “Hockey5s”) is een snellere en compactere vorm van veldhockey. Hockey5s is gemaakt om hockey toegankelijker, sneller en dynamischer te maken. Hockey5s wordt wereldwijd steeds populairder en belangrijker. De internationale hockeyfederatie (FIH) promoot het actief, vooral voor jeugdtoernooien en internationale evenementen (zoals de FIH Hockey5s World Cup. In 2024 is bijvoorbeeld de eerste officiële FIH Hockey5s Wereldkampioenschap gehouden, in Oman.

Het belangrijkste verschil met traditioneel hockey is:

• 5 spelers per team op het veld (inclusief keeper of soms zonder vaste keeper)
• Kleiner veld dan een normaal hockeyveld
• Geen cirkel nodig om te scoren: je kunt vanaf overal scoren
• Snellere spelhervattingen: bijvoorbeeld door een self-pass of snelle vrije slag
• Meer nadruk op skills en snelheid.

Je ziet Hockey5s vooral:

• Op jeugdtoernooien (bijvoorbeeld U14, U16 competities).
• In landen waar hockey nog in opkomst is, omdat je minder spelers en een kleiner veld nodig hebt.
• Bij speciale evenementen (zoals urban hockey festivals en demonstratiewedstrijden).
• In de toekomst misschien zelfs op de Olympische Spelen, want de FIH hoopt Hockey5s daar te introduceren (vooral omdat het sneller, spectaculairder en eenvoudiger te organiseren is).

Hockey5s veld lengte breedte en oppervlak FIH en KNHB

Een FIH Hockey5s-veld is tussen de 18 meter en 34,5 m breed en tussen de 32 x 48 meter lang. Zie plaatsje. Dat is dus veel kleiner dan een gewoon veldhockeyveld (dat is 55 x 91,40 meter). Maatvoering wijk dus af vanuit niveau en gebruik.

Volgens de officiële regels van de FIH (International Hockey Federation) is de exacte olympische veldmaat voor Hockey5s: Lengte: 48 meter en breedte: 31.76 meter. Dat zijn dus de officiële afmetingen die door de FIH zijn vastgesteld voor internationale wedstrijden, inclusief de Olympische Jeugdspelen en het WK Hockey5s.

• Voorkeur voor 1,7 keer de lengte dan de breedte
• Er zijn boarding-randen langs de zijlijnen, zodat de bal in het spel blijft (net als bij zaalhockey)

De KNHB (Koninklijke Nederlandse Hockey Bond) hanteert voor Hockey 5s een veldmaat van 20 bij 40 meter. Dit is aanzienlijk kleiner dan het officiële FIH-formaat, waardoor het spel volgens de KNHB toegankelijker en flexibeler wordt voor clubs en spelers in Nederland. 

Voor Hockey5s zijn de veldmarkeringen eenvoudiger dan bij traditioneel hockey, maar er zijn enkele essentiële lijnen en punten die het spel structureren. Hieronder vind je een overzicht van de benodigde veldmarkeringen volgens de internationale richtlijnen van de FIH (International Hockey Federation) en de toepassing binnen Nederland door de KNHB (Koninklijke Nederlandse Hockey Bond).

Internationale veldmarkeringen (FIH) Volgens de FIH zijn de volgende markeringen vereist op een Hockey5s-veld:

• Middenlijn: verdeelt het veld in twee gelijke helften
• Kwartlijnen: twee gestippelde lijnen op 12 meter van elke backlijn
• Strafbalstip: een cirkelvormige stip op 6.4 meter van de doellijn, gecentreerd tussen de doelpalen.

Er zijn geen traditionele cirkels of ‘Dees’ zoals bij 11-tegen-11 hockey. Doelpunten kunnen worden gescoord vanaf elke positie binnen de aanvallende helft van het veld. 

---

Veldmarkeringen in Nederland (KNHB) De KNHB past Hockey5s aan voor gebruik op bestaande hockeyvelden. De KNHB gebruikt voor hockey 5S een veldgrootte van 40 x 20 meter. Hoewel specifieke markeringen kunnen variëren, worden doorgaans de volgende lijnen aangebracht:

• Middenlijn: verdeelt het veld in twee helften
• Optioneel: kwartlijnen: twee lijnen op 10 meter van elke achterlijn. (je krijgt dan 4 gelijke velden)
• Strafbalstip: een stip op 6.4 meter van de doellijn.
• De boarding is fysiek geen lijn.

Deze aanpassingen maken het mogelijk om Hockey5s flexibel te spelen op bestaande infrastructuur, zoals bestaande 11 tegen 11 kunstgrasvelden.

Hockey 5s boarding en veldomranding

Een kenmerkend element van Hockey5s is de aanwezigheid van boarding rondom het veld:

• Hoogte: ongeveer 25 cm Functie: houdt de bal in het spel en zorgt voor snelle rebounds, wat bijdraagt aan het dynamische karakter van het spel. Materiaal: vaak gemaakt van lichtgewicht, demontabel materiaal voor eenvoudige installatie en verwijdering. 

De KNHB zegt over de boarding het volgende: de boarding is modulair opgebouwd en kan worden gedemonteerd, waardoor het veld verplaatsbaar is. Hoewel het mogelijk is om de boarding te verplaatsen, wordt geadviseerd dit niet frequent te doen vanwege de logistieke inspanning.

Hockey5S doelen

Volgens de officiële richtlijnen van de International Hockey Federation (FIH) zijn de afmetingen van een doel bij Hockey5s identiek aan die van traditionele hockeydoelen:

• Breedte: 3,66 meter Hoogte: 2,14 meter Diepte: Ongeveer 1,2 meter

Dit betekent dat de doelen voor Hockey5s dezelfde afmetingen hebben als de standaarddoelen die worden gebruikt bij 11-tegen-11 hockey. De FIH beveelt aan dat deze doelen voldoen aan de Europese norm EN 750, die eisen stelt aan de veiligheid en kwaliteit van hockeydoelen. Dit is met name belangrijk voor officiële wedstrijden en toernooien. 

In Nederland wordt voor Hockey5s vaak gebruikgemaakt van standaard hockeydoelen met de genoemde afmetingen. Deze doelen zijn ook geschikt voor het kleinere speelveld van Hockey5s en kunnen eenvoudig worden verzet en geplaatst. Dit is ook logisch, voor hockey5s hoeft dan niet speciaal nieuwe doelen aangeschaft te worden. Hockeydoelen voor in de zaal zijn 3 x 2 m, dit omdat daar de handbal en zaalvoetbaldoelen worden gebruikt. Voor de toepassing zaalhockey kan je wel een extra inzetschot kopen.

Hockey5s 10 of 12 m lijn

De 12 meter-lijn wordt gehanteerd door de FIH (International Hockey Federation) bij Hockey5s op het officiële internationale niveau. De 12 meter-lijn is geen verplichte markering, maar wordt optioneel aangeraden. Het doel van deze lijn is om scheidsrechters en spelers te helpen inschatten wanneer een speler binnen de “scoringszone” komt. Hoewel bij Hockey5s vanuit overal gescoord mag worden, kan de 12 meter-lijn handig zijn voor: Vrije slagen: om snel te bepalen of een verdediger voldoende afstand houdt (minimaal 4 meter afstand). Shoot-outs: als visueel referentiepunt bij snelle spelhervattingen. Organisatie van het spel: vooral bij jeugd- of breedtesporttoernooien. Belangrijk: Er is geen regel die zegt dat je binnen de 12 meter-lijn moet zijn om te scoren, anders dan bij gewoon hockey waarbij je binnen de cirkel moet scoren. In Hockey5s kan een doelpunt gewoon overal vandaan worden gemaakt, ook buiten die 12 meter.

In Nederland, onder de KNHB (Koninklijke Nederlandse Hockey Bond), wordt meestal gewerkt met een 10 meter-lijn als referentie voor bepaalde spelsituaties, maar de 12 meter-lijn is dus de officiële lijn volgens de internationale richtlijnen van de FIH.

Dit verschil kan dus bestaan tussen de internationale en lokale varianten van Hockey5s. Het is goed om altijd te kijken naar de specifieke competitie- of toernooiregels die van toepassing zijn.

Als u Hockey5s speelt op bestaande grote kunstgrasvelden, is het gebruikelijk om dan de bestaande hockey 11 tegen 11 middenlijn als middenlijn aan te houden voor hockey 5s. De boarding is zij en achterlijn, daar is geen lijn nodig. De 10 of 12 meter-lijn kan je markeren door middel van tijdelijke of permanente lijnen. Aangezien de 12 meter-lijn een optionele markering is, is het belangrijk om een oplossing te vinden die goed zichtbaar en gemakkelijk te verwijderen of aanpassen is.

Hier zijn een paar mogelijke manieren om de 10 of 12 meter-lijn te markeren op een bestaand veld:

Gebruik van tape of tijdelijke verf Tape: Je kunt een felle, goed zichtbare tape gebruiken om de lijn te markeren op het veld. Deze tape kan gemakkelijk worden verwijderd na afloop van het toernooi of de training. Verf: Als je een tijdelijke oplossing zoekt, kun je een verf gebruiken die geschikt is voor kunstgrasvelden. Deze verf kan de 12 meter-lijn zichtbaar maken en kan later worden verwijderd wanneer dat nodig is.

Markeringen met kegels of vlaggen Kegels of vlaggen kunnen tijdelijk worden geplaatst op de juiste afstand van de doellijn (12 meter). Dit is een tijdelijke markering die tijdens trainingen of toernooien kan worden gebruikt om de positie van de 12 meter-lijn aan te geven.

Tijdelijke kunstgraslijnen Sommige verenigingen kiezen voor modulaire kunstgrasmarkeringen die je op de grasmat kunt leggen en verwijderen. Dit soort markeringen is ideaal voor Hockey5s, omdat het veld tijdelijk kan worden aangepast zonder het kunstgras te beschadigen.

Gebruik van digitale hulpmiddelen Bij sommige grotere toernooien of professionele wedstrijden kan gebruik worden gemaakt van digitale hulpmiddelen om de markeringen visueel weer te geven. Dit kan een optie zijn als je beschikt over geavanceerde technologie en een projectie-systeem.

Conclusie: Als je een bestaand kunstgrasveld gebruikt, is het handig om te werken met tijdelijke verf, kegels of verplaatsbare markeringen om de 10 of 12 meter-lijn te implementeren. Dit zorgt ervoor dat je het veld kunt aanpassen voor Hockey5s zonder dat het de bestaande lijnen voor 11-tegen-11 hockey verstoort.

Hockey5s veldafmetingen en maatvoering KNHB

KNHB geeft op de KNHB site aan dat de afmetingen van een Hockey 5s-veld 20 bij 40 meter is, dus 800 m2. Bovenstaande maatvoering is vanaf binnenzijde boarding randen (of the Boundary boards) De boarding randen is onderdeel van het spel.

Waarom dat verschil? Dat verschil komt omdat: In Nederland wordt Hockey5s vaak gespeeld in een zaal of sporthal, en specifiek op een zaalvoetbalveld van 40×20 m1.

De KNHB wil het laagdrempelig en makkelijk te organiseren maken voor clubs, vooral voor jeugdteams. Internationaal wordt Hockey5s meer gepresenteerd als een eigen sportvariant, met iets meer ruimte voor snelheid en tactiek.