Inkoop of aanbesteding van kunstgras sportveld
De aanbesteding en / of inkoop van kunstgras sportvelden is volgens ons een gelijkwaardige samenwerking tussen inkoper en een technisch sportveld specialist en met steeds vaker ook een duurzaamheid deskundige. Deze twee of drie kunnen volgens ons niet zonder elkaar. Inkoper heeft kennis van het inkoopproces, maar de technisch specialist heeft kennis van het product, het eindresultaat en het onderhoud. Nu zie je steeds vaker dat de balans verschuift : de inkoper bepaald, maar is dit verstandig?
Waar moet je aan denken bij inkoop kunstgras, welke wetgeving is er, welke contractvormen zijn er en welke contract vormen zijn geschikt en niet geschikt voor aankoop kunstgras sportvelden.
Wij als sporveld.nl proberen met deze pagina kennis en feiten over dit onderwerp onder elkaar te zetten.
Aanbestedingswet 2012 kunstgras
Om opdrachten voor bijvoorbeeld werken, diensten of leveringen aan een ondernemer te kunnen vergeven, moeten decentrale overheden eerst nagaan of er een Europese aanbestedingsprocedure gevolgd moet worden.
Regels voor aanbesteden staan al sinds 1973 in Europese Aanbestedingsrichtlijnen en sinds 1 april 2013 ook in de nationale Aanbestedingswet 2012. In aanvulling op de aanbestedingswet 2012 zijn er diverse bepalingen gedetailleerd uitgewerkt in het Aanbestedingsbesluit. Dit is een Algemene Maatregel van Bestuur. In dit dossier krijgen decentrale overheden inzicht in de belangrijkste aanbestedingsrechtelijke onderwerpen, waarmee zij – in het kader van EU regelgeving en beleid – in de praktijk te maken krijgen. De aanbestedingswet 2012 blijft onderhevig aan wetswijzigingen en verbeteringen. Deze wet is aangepast naar aanleiding van de nieuwste versies van de Europese aanbestedingsrichtlijnen en de Concessierichtlijn uit 2014. De aangepaste Aanbestedingswet 2012 is op 1 juli 2016 in werking getreden. De naam 2012 zegt dus niets over het laatste versie.
Belangrijkste Europese richtlijnen op het gebied van kunstgras sportveld aanbesteding is:
- Richtlijn (van toepassing op overheidsopdrachten binnen: werken, leveringen en diensten);
Hierbij een link naar richtlijn 2014/24: : Richtlijn 2014/24/EU
Voor niet decentrale overheden (b.v. een particulier of een sportvereniging) geldt deze eis niet. Een overheid die een gedeelte of het geheel betaald kan/moet aanvullende afspraken maken voor het nakomen van deze eis. (ook voor veel sportbedrijven kan deze eis nog van toepassing zijn)
Doel aanbesteding richtlijnen kunstgras
Aanbestedingsrichtlijnen zijn onder andere opgesteld om binnen de EU, en ten behoeve van het tot stand komen van een goed functionerende interne markt, eerlijke en vrije concurrentie te stimuleren. De EU wil daarom een Europese ruimte voor overheidsopdrachten tot stand brengen, waarbij in overeenstemming met de beginselen uit het Verdrag betreffende de Werking van de EU (VWEU) wordt gehandeld. Omdat overheidsopdrachten een groot deel van het inkoopvolume op de EU interne markt beslaan, is regulering vanuit de EU (door middel van richtlijnen) en harmonisatie van regelgeving op nationaal (lidstaat) niveau gewenst. Een goede toepassing van de richtlijnen moet daarnaast zorgen voor een professioneel inkoopproces door opdrachtgevers. Deze richtlijnen bevatten de belangrijkste regelgeving op het gebied van aanbesteden, het is dus niet iets vrijblijvends, het is wetgeving, dus verplicht.
Belangrijke doelstellingen hierbij zijn:
- integriteit van bestuur;
- transparantie;
- bevorderen van duurzaamheid en innovatie;
- verkrijgen van de beste prijs-kwaliteitsverhouding tegen de economisch meest voordeligste inschrijving.
Aanbestedingsprocedure bij kunstgras
De vraag welke aanbestedingsprocedure moet worden gevolgd bij de opdracht voor het leveren, aanleggen en/of onderhouden van kunstgras, is niet eenvoudig.
Is het leveren en aanbrengen van een kunstgrasveld nu een levering, een werk of een dienst?
Antwoord: er is geen eenduidig antwoord op de vraag of een opdracht voor de levering en aanleg en eventueel het onderhoud van kunstgras moet worden aangemerkt als een levering, werk of dienst. Voor iedere situatie moet worden vastgesteld wat het hoofdvoorwerp van de opdracht is. Hierbij is niet de waarde van het leverings-, werken-, respectievelijk onderhoudsdeel doorslaggevend, maar moet worden gekeken naar hetgeen het meest kenmerkend is voor de gehele opdracht. Is dat het te leveren kunstgras, de (wijze van) aanleg of wellicht het onderhoud? Het antwoord op deze vraag bepaalt of de opdracht valt onder het aanbestedingsregime van een levering, werk of dienst.
Hierbij een link naar onderbouwing: Inkoop kunstgras publicatie
CPV code bij kunstgras
Gemeenschappelijke woordenlijst overheidsopdrachten (Common Procurement Vocabulary) is een uniform classificatiesysteem van overheidsopdrachten. Het stelt aanbestedende en inschrijvende diensten in staat bij een aanbesteding aan alle mogelijke producten en diensten alle mogelijke producten en diensten te identificeren. Door de cijfercodes, heeft de gebruiker geen last van taalbarrières Deze zoekmachine helpt u om bij aan te besteden werken, leveringen en diensten de juiste CPV-code te vinden. Wanneer u het gewenste onderwerp in het Nederlands intypt, verschijnt de code die u bij Europese aanbestedingen kunt gebruiken op uw scherm.
De levering van kunstgras wordt aangeduid met de CPV-code 39293300-5
Hierbij een link met opzoeken en vaststellen van een CPV code: Opzoeken CPV code
Soorten contractvormen
- Traditionele contractvormen zoals de RAW-systematiek
Gestandaardiseerde vorm van voorschrijven van werken in de RAW-besteksystematiek, een stelsel juridische, administratieve en technische voorwaarden voor het samenstellen van contracten. Het CROW actualiseert en beheert dit. Geschikt voor kunstgrasprojecten
- Design, Build, Finance & Maintain
Opdrachtnemer is niet alleen verantwoordelijk voor het ontwerp en de bouw van het project, maar ook voor de financiering en het totale onderhoud. Niet geschikt voor kunstgras projecten
- Design, Build, Maintain
De opdrachtnemer is niet alleen verantwoordelijk voor het ontwerp en de bouw van het project, maar ook voor het totale onderhoud.
- Design & Construct
Opdrachtnemer is verantwoordelijk voor het ontwerp van infrastructuur en de uitvoering van de aanleg daarvan.
- Engineering & Construct
De opdrachtnemer voert werk uit met een minimaal aandeel detail-engineering (voornamelijk variabel onderhoud en aanleg met een kleine ontwerpcomponent).
- Prestatiecontracten
Opdrachtnemer is gedurende enkele jaren verantwoordelijk voor het vaste onderhoud van een deel van het werk.
- Hybride Contracten
Dit is in de GWW doorgaans een combinatie van een RAW-bestek, voor de gedetailleerde uitvraag, met een aantal functionele eisen. Het is eigenlijk een RAW onder de bepalingen van UAV GC.
Voor- en nadelen traditioneel aanbesteden kunstgras
De voordelen:
- Zeggenschap over eisen en kwaliteit ligt geheel in handen van de aanbestedende dienst;
- Duidelijke opdrachtgever – opdrachtnemer relatie;
- Vaak is gunnen op laagste prijs de beste optie omdat alle eisen vastliggen;
- Dit betekent geringe transactiekosten en vaak scherpe concurrerende prijzen;
- Het MKB heeft voorkeur voor traditioneel aanbesteden vanwege de lage transactiekosten en het ontbreken van ontwerpinspanningen;
- Bij een Bouwteam wordt gebruik gemaakt van kennis/ervaring van de markt.
De nadelen:
- Een aanbestedende dienst moet kennis, kunde en ervaring voor het opstellen van een bestek hebben om te voorkomen dat dit (ontwerp)werk ook vooraf ingekocht/aanbesteed moet worden.
- Het opstellen van een compleet bestek kost veel tijd;
- Ketenintegratie wordt niet afgedwongen;
- Wensen, die vastgelegd worden in EMVI criteria, zijn lastiger te formuleren dan bij geïntegreerde contracten;
- Ontwerp en bouw worden apart uitgevoerd/aanbesteed;
- Kennis en ervaring van de markt wordt niet gebruikt, dit geldt niet voor een Bouwteam;
- Er wordt niet altijd rekening gehouden met levenscycluskosten (TCO). (Slimme specialisten doen dit wel)
Europa decentraal kosteloos advies voor decentrale overheden aangaande inkoop, Europees recht en beleid
Voor meer informatie kunt u altijd contact met Europa decentraal. Europa decentraal is hét kenniscentrum voor Europees recht en beleid van en voor (semi) overheidsorganisaties. Doel van Europa decentraal is de kennis en expertise over Europees recht en beleid en de juiste toepassing ervan bij de decentrale overheden te vergroten en het Europabewustzijn te bevorderen. De doelgroep (decentrale overheden) kan kosteloos gebruik maken van de diensten van het kenniscentrum. Europa decentraal is in 2002 opgericht door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Unie van Waterschappen (UvW). Deze genoemde partijen subsidiëren het kenniscentrum sinds 2007 structureel.
Hierbij een link naar Europa decentraal: Europa decentraal
Duurzaamheid kunstgras LCA MKI
CE Delft heeft voor de overheid geanalyseerd wat de duurzaamheidsuitdagingen zijn van kunstgras sportvelden. Daarbij komt naar voren dat er verschillende kwesties door elkaar heen spelen, die deels lastig met elkaar te vergelijken zijn:
— verspreiden van microplastics naar de omgeving;
— vrijkomen van milieubelastende stoffen;
— milieudruk en circulariteit;
— het toepassen van chemische middelen en gewasbeschermingsmiddelen
Zie deze link voor hoe slim en duurzaam kunstgras fundering bouwen.
LCA kunstgras tool
Een werkgroep binnen de BSNC werkt sinds een groot aantal jaren aan een label waarmee de mate van duurzaamheid kan worden bepaald: de BSNC-LCA (Life Cycle Analysis) -tool. Kiwa-onderdelen ISA Sport en NIBE gaan voor het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) aan de slag met het opstellen van milieuprofielen voor sportondergronden van kunstgras. Deze lifecycle-analyses worden gebruikt in de Nationale Milieudatabase, waarmee de overheid duurzamer bouwen wil stimuleren.
De wil is er maar op dit moment (zover wij weten) is het nog niet mogelijk om een kunstgras sportvloer (de toplaag) concurrerend aan te besteden via de LCA tool.